Baştan samimiyetle hislerimi paylaşmamda fayda var. Psikoloji o kadar derin ve detaylı incelenmesi gereken bir bilim ki, ne bu bilim dalına ne de bu alana yıllarını vermiş uzmanlara en ufak bir saygısızlık yapma niyetinde değilim.

Amacım sadece psikoloji ile ilgilenmek isteyen ama bu zamana kadar fırsat bulamamış kişiler varsa ve bu sayfada yollarımız kesişecek kadar şanslıysak, onlara temel bazı yaklaşımlara ilişkin âcizane temel bilgileri özet halde vermek. Bu bilgilerin sizlere hem iş hem de özel yaşantınızdaki ilişkilerinizde fayda sağlayacağından emin olabilirsiniz. Bununla birlikte insanı anlamanıza hatta en başta kendinizi daha iyi tanımanıza da vesile olacaktır.

Bu satırları okurken hoşunuza giden, üzerinde daha da düşünmek ve derinleşmek istediğiniz kavramlar, teoriler, yaklaşımlar olursa ve dünyanızda bir kapı aralanmasını veya ufak da olsa bir aydınlanma yaşamanızı sağlayabilirsem ne mutlu bana.

Psikoloji kelimesi, Antik Yunan’da “ruh” yada “zihin” anlamına gelen psyche ile “çalışma” ya da “açıklama” anlamındaki logia’dan türemiştir. Ancak günümüzde daha çok “zihin ve davranış bilimini” tanımlar.

Psikoloji aynı zamanda felsefe ve fizyoloji arasında bir köprü olarak da görülür. Fizyoloji beyin ve sinir sisteminin fiziksel oluşumunu tanımlarken, psikoloji de bu sistemin içinde yer alan zihinsel süreçleri ve bunların düşüncelerimize, fikirlerimize ve davranışlarımıza nasıl yansıdığını inceler.

Felsefe düşünceler ve fikirlerle uğraşırken, psikoloji bizim bunlara nasıl sahip olduğumuzu ve bunların zihinlerimizin çalışması hakkında neler söylediğini araştırır.

Tüm bilimler, felsefi sorulara bilimsel yöntemlerle cevap ararken felsefeden ortaya çıkmış aslında. Felsefeden türemiş çok çeşitli bilim dalları, 16 yüzyıl’dan itibaren hız kazarak 18. yüzyıl Akıl Çağı’nı getiren bilimsel devrim olarak ortaya çıkmıştır.

Psikolojinin kendi başına bir bilimsel disiplin olması 19. yüzyıl sonlarını bulmuştur.

Almanya’da Wilhelm Wundt’un 1879’da Leipzig Üniversitesi’nde dünyanın ilk deneysel psikoloji laboratuarını kurması ile bilimsel bir ders konusu olarak tanınmış. Psikoloji farklı merkezlerde farklı şekillerde gelişmiş ve farklı yorumlanmıştır.

Almanya’da Wundt, Hermann Ebbinghaus ve Emil Kraepelin gibi psikologlar katı ve deneysel yaklaşımı benimsenirken, ABD’de William James ve Harvard’daki takipçileri daha kuramsal ve felsefi yaklaşımı izlemişler.

Paris’te nörolog Jean Martin Charcot’un çevresinde isteri hastalarının tedavisinde kullanılan hipnoz tekniği ile başka bir ekol gelişmeye başlamış. Bu ekol, o dönemde bilinç dışı üzerine düşüncelerin ortaya çıkması ile Sigmund Freud’un psikanalitik kuramlarının habercisi olan Pierre Janet gibi psikologları da kendine çekmiştir.

19. yüzyılın son yirmi yılında ilk kez algı, bilinç, hafıza, öğrenme ve zekayla ilgili bilimsel gözlem ve deneyler yapılmaya başlanmıştır.

Ben de psikolojide hoşuma giden yaklaşımlarla günümüzde halen gündemlerimizden düşmeyen kavramları harmanlayarak sizlere aktarmak istedim. Yazı sonlarında da üzerinde en azından “hayata 3 dakika mola” verip düşünebilmeniz ve insanları hatta öncelikle kendinizi daha iyi tanımanıza ve anlamanıza vesile olması için size minik hediye sorular bıraktım.

Keyifli okumalar ve düşünmeler.

Not: Daha derine inmek için çok çeşitli kitap ve kaynak mevcut olsa da başlangıç için arzu ederseniz, siz de Alfa Yayınları serilerini kullanabilirsiniz. Psikoloji’ye buradan ulaşabilirsiniz.